www.archiwum.mnd.pl
facebook profile

Orzeczenia o niepełnosprawności, czyli jak zostać uznanym chorym przez państwo

Właściwie pierwszą czynnością, jaką należy wykonać po wystąpieniu pierwszych poważnych objawów uniemożliwiających nam pracę lub ją w znacznym stopniu utrudniających jest uzyskanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Jest to bardzo ważne, ponieważ chory może już się poruszać na wózku albo być w obłożnym stanie, ale jeśli nie posiada właściwego orzeczenia, przez administrację państwową nie jest traktowany jako niepełnosprawny a co za tym idzie nie przysługują mu różne przywileje.

Dzisiaj w Polsce obowiązują dwa typy orzecznictwa przyznawanymi i prowadzonymi przez dwie różne instytucje. Wyróżniamy:

  • orzecznictwo do celów rentowych, które prowadzone są przez lekarzy orzeczników oraz komisje lekarskie, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) dla większości obywateli; Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) dla rolników i ich rodzin; oraz Ministerstwa Obrony Narodowej (MON) lub Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) dla pracowników służb mundurowych np. policjantów czy żołnierzy oraz ich rodzin.
  • orzecznictwo do celów pozarentowych, które prowadzone jest przez Powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności.
Co dają nam te orzeczenia i czy potrzebne są oba te dokumenty?

Orzeczenia do celów rentowych jak sama nazwa wskazuje służą do uzyskania świadczeń od ubezpieczyciela np. ZUS-u takich jak renty, ale nie tylko, może to dotyczyć również dodatku pielęgnacyjnego. Natomiast orzeczenia wydawane przez powiatowe lub miejskie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności nie dają możliwości do ubiegania się o rentę czy emeryturę, ale dają możliwość uzyskania różnych dodatkowych świadczeń przysługujących chorym np. zasiłku pielęgnacyjnego albo ulg na przejazdy środkami komunikacji publicznej. Różnice między oboma tymi orzeczeniami wynikają z tego, że ZUS ocenia jedynie zdolność do pracy a nie zajmuje się charakterem niepełnosprawności, który natomiast ustalają powiatowe zespoły, co pozwala na korzystanie z różnych ulg i świadczeń.

Wynika z tego, że najlepiej jest mieć na wszelki wypadek oba te orzeczenia.

Jak otrzymać orzeczenie do celów rentowych (ZUS, KRUS, MON, MSWiA)?

To krótkie opracowanie sporządziliśmy na podstawie ubiegania się o orzeczenie w ZUS. W przypadku innych instytucji procedura jest podobna.

I instancją orzekającą w ZUS jest lekarz orzecznik. W pierwszej kolejności musimy złożyć wniosek do lekarza orzecznika o wydanie orzeczenia o niezdolności do pracy, którego druk jest dostępny w każdym oddziale terenowym ZUS. Formularz wniosku zawiera nie tylko rubryki dotyczące naszych szczegółowych danych personalnych, ale również historii choroby. Niezbędne są również zaświadczenia, które zostaną dołączone do wniosku:

  • zaświadczenie z miejsca pracy zawierające informację o charakterystyce, rodzaju i miejsca pracy,
  • zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza prowadzącego, czyli w przypadku chorych na SLA będzie to lekarz neurolog, który się nami zajmuje; dokument ten musi być wystawiony nie dłużej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku o wydanie orzeczenia o niezdolności do pracy, wszelką dokumentację medyczną lub rentową potwierdzającą stan naszego zdrowia np. poprzednie orzeczenie, kartę szpitalną.
Na podstawie przeprowadzonego badania oraz przedstawionej dokumentacji we wniosku lekarz orzecznik ZUS wydaje orzeczenie o niezdolności do pracy lub odmawia jego wydania. Jeśli decyzja jest pozytywna lekarz orzecznik określa osobę jako:
  • całkowicie niezdolną do pracy oraz samodzielnej egzystencji - niezdolność do samodzielnej egzystencji orzekana jest wówczas, jeśli stopień naruszenia sprawności organizmu powoduje konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych;
  • całkowicie niezdolną do pracy - to osoba, która (zgodnie z brzmieniem Ustawy o emeryturach i rentach z FUS, DZ.U. 04.39.353 z późn. zminianami) utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy;
  • częściowo niezdolną do pracy - to osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność wykonywania pracy, zgodnej z poziomem posiadanych przez nią kwalifikacji.

Jeśli decyzja lekarza orzecznika jest negatywna przysługuje nam prawo do odwołania składając odpowiedni wniosek do właściwej placówki ZUS, do której zgłosiliśmy się chcąc uzyskać takie orzeczenie, w nieprzekraczalnym terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji lekarza orzecznika. Komisja lekarska ZUS ma 14 dni na wydanie ostatecznej decyzji, od której możemy się jedynie odwołać na drodze sądowej.

Jak otrzymać orzeczenie o niepełnosprawności dla celów poza rentowych?

  • Jak napisano powyżej orzeczenie takie wydają powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. O właściwe dla Twojego powiatu adres pytaj w urzędzie powiatowym mając na uwadze to, że nie w każdym powiecie znajduje się zespół ds. orzekania, dlatego może się okazać, że zostaniesz skierowany do sąsiedniego powiatu.
  • Wypełnij i złóż wniosek, którego druk znajdziesz w urzędzie powiatowym. Znajdziesz w nim dokładny wykaz wymaganych dokumentów, które należy dołączyć do wniosku.
  • W przypadku, gdy osoba starająca się o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności nie może uczestniczyć w posiedzeniu składu orzekającego z powodu stanu zdrowia osobiście jest możliwość, aby posiedzenie zespołu odbyło się w miejscu pobytu danej osoby. Trzeba jedynie do wniosku załączyć zaświadczenie lekarskie stwierdzające, że nie jest możliwe stawienie się chorego przed zespołem orzekającym oraz zaznaczenie tego w odpowiedniej rubryce wniosku.
SLA
MND