Ćwiczenia warg

1. Ściągnij wargi, jak przy samogłosce U, a następnie spłaszcz je, cofając kąciki, jak przy artykulacji I - powtórz te ruchy kilkakrotnie.
2. Cofnij kąciki ust, a następnie otwieraj i zamykaj usta.
3. Wciągaj powietrze wargami ściągniętymi.
4. Cmokaj.
5. Zagwiżdż parę razy na jednym tonie.
6. Zamknij wargi i przesuń usta w lewą, a potem w prawą stronę.
7. Utrzymuj między wargami ołówek.
8. Wpraw wargi w drganie (parskanie - mów: PRRR..).
9. Ssij górną wargę, a potem dolną.
10. Dmuchaj na płomień świecy, na watkę lub kulkę papieru.
11. Wymawiaj coraz szybciej połączenie samogłosek AU, szeroko otwierając wargi przy A i ściągając je mocno przy U.
12. Graj na organkach lub grzebieniu.
13. Trzymaj wargami kartkę papieru, którą ktoś usiłuje wyciągnąć.
14. Zaciśnij zęby i rozciągnij wargi, aby zęby były widoczne. Powtórz ćwiczenie kilkakrotnie.
15. Zaciśnij zęby i cofaj mocno na zmianę prawy i lewy kącik warg.
16. Zamknij usta, ściągaj je i przesuwaj ściągnięte w lewą stronę, a potem w prawą.
17. Przy rozchylonych szczękach wciągaj wargi do środka ust.
18. Cofnij kąciki warg, a następnie opuszczaj i unoś dolną szczękę.

Ćwiczenia języka

1. Wysunięty język przesuwaj poziomo z jednej strony w drugą.
2. Wysuń język, skierowany możliwie jak najbardziej w prawa stronę, a następnie przesuwaj go w linii poziomej w stronę przeciwną, starając się, aby podczas zmiany położenia, był jak najdalej wysunięty na zewnątrz.
3. Przesuwaj wysunięty język wokół szeroko otwartych war, tzn. oblizuj górną i dolną wargę.
4. Oblizuj wargi podczas coraz szerszego ich otwierania.
5. Wysuń język w linii prostej, jak najdalej na zewnątrz, utrzymując go w płaszczyźnie poziomej.
6. Wysuń język jak najdalej z jamy ustnej, a następnie go schowaj.
7. Przesuwaj język po zewnętrznych powierzchniach górnych i dolnych zębów.
8. Puść dolną szczękę i połóż swobodnie bezwładny (spłaszczony i rozszerzony) język na dolnej wardze tak aby jego boki dotykały kącików warg.
9. Wysuń język do przodu w płaszczyźnie poziomej i cofaj go do poprzedniej pozycji.
10. Dotykaj końcem języka na zmianę dolnych i górnych zębów przy silnie opuszczonej dolnej szczęce.

Przykłady ćwiczeń różnych

1. Powoli, swobodnie wdychaj i wydychaj powietrze (nabierz powietrze i wypuść go) przez nos zamkniętych ustach.
2. Powtórz ćwiczenie poprzednie z jedną dziurką nosa zaciśniętą, a następnie zamknij druga dziurkę.
3. Wykonaj głęboki wdech przez nos i wydech przez otwarte szeroko usta; przy wydechu zaciśnij nos.
4. Wykonaj wdech przez usta i wydech przez nos.
5. Zrób wdech i wydech szeroko otwartymi ustami.
6. Dmuchaj przez usta.
7. Ćwicz wciąganie powietrza przez nos (2-3 razy) i wydychaj szeroko otwartymi ustami.
8. Chrząkaj. Ćwiczenie polega na gwałtownym wyrzucaniu powietrza przez nos, z równoczesnym usiłowaniem zatrzymania go.
9. Wykonaj wdech, naśladujący ziewanie, a więc z ustami szeroko otwartymi. Wydech powinien być połączony z wymawianiem samogłoski (np. A, Ą, E, Ę, I, O, U, Y) głośno lub szeptem.
10. Unoś i opuszczaj w czasie w czasie wymawiania głosek podniebienie miękkie przy szeroko otwartych ustach i obserwuj jego ruchy w lusterku.
11. Wymawiaj krótko samogłoski przy szeroko otwartych ustach. W lusterku widoczne są ruchy podniebienia miękkiego i tylnej ściany gardła.
12. Gwiżdż. Początkowo z zatkanym nosem, później stopniowo ucz się gwizdać bez zaciskania nosa.
13. Zatrzymaj powietrze w jamie ustnej. Nadmij oba policzki jednocześnie, potem naprzemiennie, w końcu powietrze wypuść nosem.
14. Wciągnij policzki do wewnątrz jamy ustnej, a następnie je rozluźnij. Powtórz to parokrotnie.
15. Wypowiadaj sylabę APA z przedłużonym momentem zamknięcia warg w czasie artykulacji (wymawiania) głoski P.
16. Wypowiadaj sylabę z głoską P na końcu, przedłużając zamknięcie warg, np., AP, OP, UP, EP, IP.
17. Wypowiadaj sylaby ze spółgłoską P na początku: PA, PO, PE, PU, PY. Moment zwarcia (zamknięcia warg) przy P należy przedłużać.